Bu çalýþmadaki amacýmýz köyümüzün kültürünün tespit edilip yazýya geçirilmesi, böylece de kaybolup giden birçok “þifahi kültür” deðerlerimiz gibi onlarýn da yok olmasýný önlemek. Araþtýrma sýrasýnda mülakat metodu ile birlikte gözlem metodunu kullanýlmýþtýr.  

BÖLGE TARÝHÝ ÝÇÝNDE KÖYÜMÜZ:                                                        

M.Ö. 1500’lü yýllarda Saydaklar, M.Ö. 7.yy.da da Ýyon yalýlar bu bölgede birçok ticaret kolonisi kurarlar.M.Ö. 750 yýllarýnda bölge Kimmerlerin istilasýna uðrar. Daha sonra Asurlular ve Hititliler Görele dolaylarýný ele geçirirler. M.Ö. 132’de Pontus’lular, M.S. 69’da Romalýlar, 395’de Bizanslýlar, 1204’de ise ll. Pontus’lular bölgeye yerleþirler.Selçuklular zamanýnda baþlayan Türk akýnlarý Anadolu Selçuklarý zamanýnda da devam eder. Çepni ve Türkmen boylarý Görele çevresine yerleþmeye baþlarlar. Bu akýnlar Osmanlý Ýmparatorluðu zamanýnda da devam eder. Halký Türklerden ve Hýristiyan Rumlardan oluþmaktadýr. Halk; kýl keçisi, koyun, at, katýr ve arý besleyerek; darý ve pirinç ekerek geçimini saðlamaktadýr.Bölge hemen hemen her dönemde olduðu gibi Osmanlý Ýmparatorluðu zamanýnda da deniz korsanlarýnýn saldýrýsýna maruz kalýr. Korsanlar sahildeki yerleþim birimlerine ani saldýrýlar düzenlemekte, halký öldürüp, evleri yakýp yýkmakta ve zorla yiyecek, içecek temin etmektedir. Bu sebeple halk, denizden gelebilecek korsan saldýrýlarýna karþý ve sýtma hastalýðýna karþý yerleþim birimlerini yüksek bölgelere taþýr.

B)  1. DÜNYA SAVAÞI SONRASI KÖYÜMÜZ.1. Dünya Savaþý yenilgisi sonrasý Karadeniz Ruslarýn payýna düþer. Kýsa bir süre sonra Ermeni ve Rum kuvvetleri Karadeniz’i iþgale baþlarlar. Ermeniler ve Rumlar Karadeniz Köylerini yakýp yýkarlar büyük iþkencenceler yaparlar. Düþman Görele sýnýrýna dayanýr. Halk büyük bir korku içindedir. Kimileri kaçmayý kimileri ise kalýp savaþmayý düþünmektedir. Kaçanlar denizden ve karadan batýya doðru ilerler. Yolda birçoðu açlýktan, soðuktan ve hastalýktan ölür. Kalanlar ise düþman tarafýndan ya öldürülür ya da esir edilerek iþkenceye maruz kalýrlar. (Esir edilen halk Karaburun’da toplanarak kurþuna dizilir.)            Halkýn imdadýna Topal Osman Aða ve Çetesi yetiþir. Topal Osman Aða Harþit Çayý üzerinde düþmaný bozguna uðratýr. Ermeniler ve Rumlar boylarýnýn ölçüsünü bir kez daha alýrlar.            Köyümüzde Türk halkýnýn yerleþmesi ise Fatih zamanýnda olmuþtur. Anlatýlana göre Fatih, Trabzon ve çevresini alýnca bu bölgeye Türk boylarýnýn yerleþmesini istemiþtir. Bunun üzerine baþta Çepniler olmak üzere birçok Türkmen boyu bu bölgeye akýn etmiþtir. Köyümüz halkýnýn bu Türkmen boylarýnýn devamý olduðu sanýlmaktadýr. Köyde yaptýðýmýz araþtýrmalarda bu tezi doðrular niteliktedir.  

KÖYÜMÜZÜN GEÇÝM KAYNAKLARI.           

 Halkýmýzýn en büyük geçim kaynaðý fýndýk üreticiliðidir. Aðustos ayýnda toplanan fýndýk Fiskobirliðe götürülerek kalitesi oranýnda bir fiyatla satýlýr.            Pazarcýlýk ve balýkçýlýk köyümüz halkýnýn ikinci önemli geçim kaynaðýdýr. Elma, armut, mýsýr, lahana, incir ve balýk gibi ürünler Görele ve Tirebolu pazarlarýnda satýlýr.            Bunun yanýnda köyümüzde geçimini kahvehane ve bakkal iþleterek kazananlarda vardýr.            Son yýllarda fýndýk üreticiliðinin yaný sýra kivi üreticiliði de köy halkýnýn geçim kaynaklarýný oluþturmaktadýr, büyük bir kýsmý þehirlere göçmüþtür. Köyümüz 70 li yýllarda Almanya’ya da göç vermiþtir. Köyümüzün büyük çoðunluðu çoðunluk 1944 – 1969 Kuþaklarý Deniz nakliyat, Þehir hatlarý ve kýyý emniyeti olmak üzere kamu çalýþanýdýr.                                      

BALIKÇILIK

Geçmiþ yýllarda köyümüz için önemli bir geçim kaynaðý olan balýkçýlýk, günümüzde ise sadece zevk için yapýlan bir iþ haline gelmiþtir. Bunun en önemli sebebi ise þüphesiz denizdeki balýðýn azalmasýdýr.Anlatýlana göre bundan yirmi otuz sene kadar önce denizimizde onlarca tür balýk tutulmaktaymýþ. Bu gün ise bu sayý sadece bir kaç balýkla sýnýrlýdýr. Geçmiþ yýllarda balýk (Hamsi) o kadar bol çýkmaktaymýþ ki, köylüler gübre yerine fýndýk aðaçlarýnýn dibine balýk gömerlermiþ. Sofralardan balýk hiç bir zaman eksik olmazmýþ.Daha öncede dediðimiz gibi, günümüzde ise balýkçýlýk sadece zevk için yapýlmaktadýr. Deniz kenarýndaki salaþta tahminen 8-10 civarýnda kayýk vardýr. Bu kayýklar farklý tarzlarý ve birbirinden güzel renkleriyle kýyýlarýmýzý süslemektedir.Balýk avlanma biçimleri Gýrgýr dediðimiz 18 mt den 40 metreye kadar olan balýk olduðu zaman bir aðda yaklaþýk bin bin beþ yüz kasa balýk tutabilen tekneler.5 mt ile 10 metre arasý teknelerle moluzma dediðimiz avlanma türü, akþam gün batýmýyla aðý deniz kenarýna yakýn denize paralel atarak aðýn çeþidine göre, barbun, moðruþgil, karagöz, izmarit, kefal gibi balýklar, Uzatma dediðimiz boyu 500 kulaç derinlik 20 25 kulaç olan aðlarla denize güneyden kuzeye doðru serilerek avlanan iri istavrit, lüfer, palamut gibi balýklar tutulur. Günümüz de bu balýk türlerine rastlamak çok zor. 

                                                           TOPRAK DURUMU.

            Köyümüzün arazisi daðýnýk bir yapýya sahip olup, tarýma elveriþsizdir. Fýndýk yetiþtiriciliði sahil kesiminden baþlayýp, 7-8 Km. kadar olan arazi üzerinde hatta daha da yükseklerde de yapýlmaktadýr. Arazi fýndýk üretimi için elveriþlidir. Toprak yapýsý humuslu kara topraktýr. Köyümüzde tropikal iklim meyveleri dýþýndaki tüm meyveler yetiþmektedir.            Traktör ve diðer tarým ürünleri gerek fazla ihtiyaç duyulmamasý gerekse engebeli arazi nedeniyle kullanýlmaktadýr. Toprak insan gücü ile iþlenmektedir.  

NÜFUS        

Ýklim faktörü nüfusunda büyük deðiþikliklere neden olmaktadýr. Kýþ aylarýnda 150 kiþiyi aþmayan köy nüfusu, yaz aylarýnda ise þehirlerde bulunan insanlarýn tatil veya iþ amaçlý olarak köye gelmeleri sonucu 1000 kiþinin üzerine çýkmaktadýr. Nüfus kütükleri köyümüze kayýtlý bulunanlarýn büyük bir kýsmý Ýstanbul’da yaþamaktadýr.            Köyümüz halkýnýn tamamý Sünnî-Müslüman ve Türk’tür.  

EÐÝTÝM.         

Köyümüzde iki ilkokul bulunmaktadýr. Eðitim taþýmalý sistem olarak ilçelerde yapýlmaktadýr. Tirebolu ilçemizde meslek lisesi ve meslek yüksek okulu mevcuttur.2008 yýlýnda Ýletiþim Fakültesi temeli de atýlmýþtýr. Bunun yanýnda köyümüz camilerinde yaz aylarýnda Kur’an-ý Kerim ve dînî bilgilerle ilgili eðitim verilmektedir.  

KÖYDE KULLANILAN BAZI ARAÇ VE GEREÇLER:

Yayuk(Yayýk): Tahtadan yapýlmýþ, uzun silindir biçiminde bir araçtýr. Üzerinde bulunan delikten içine yoðurt boþaltýlýr. Yayuk tavana bir iple baðlanarak sallanýr. Yaðýn yüzeyde toplanmasý için Pýnardan alýnmýþ soðuk su ilave edilir Köpüren ayranýn üzerinde kýsa bir süre sonra tereyaðý oluþur.Guzine(Kuzine): Demirden yapýlmýþ, sobaya benzer bir araçtýr. Hem ýsýnmak için hem yemek ve ekmek yapmak içinde kullanýlýr. Artýk günümüzde evin içinden ziyade dýþarýda özel bölmelerde kullanýlýr.Külek: Yoðurt yapýlan tahta kap.Tente: Dut dökmeye yarayan büyükçe bir bez.Girebi, orak, nacak, keser, balta vb.. aletler bahçedeki fazla dallarý ve otlarý kesmek için kullanýlýr. Fýndýk toplama ve taþýma sýrasýnda küçüðüne gýdýk büyüðüne ise ölçek adý verilen sepetler kullanýlýr. Bunlarýn dýþýnda mel,(kazma) kürek, bel demiri, týrmýk gibi aletlerde kullanýlmaktadýr.Tirmit (Mantar) KavurmasýHamsili EkmekMalzeme: Yarým Kilo Mýsýr Unu, Yarým Kilo Hamsi, 100 Gr. Pýrasa, Yeþil Soðan   Mýsýr unu suyla karýþtýrýlýp hamur halini alýncaya kadar yoðrulur. Hamurun içine pazý, pýrasa, yeþil soðan, ve hamsiler ince olarak doðranýr. Yaðlý bir tepsiye konarak fýrýna verilir. Turþu KavurmasýMalzeme: Turþu, 1 Adet Soðan, Yað. Fasulye turþusu ince dilimlenmiþ soðan ile yaðda kavrulur. Su ilave edilerek bir süre piþirilir.CýrýttaMalzeme: Yarým Kilo Un, Yað.Yarým kilo una su ilave edilip, muhallebi kývamýna gelinceye kadar karýþtýrýlýr. Muhallebi kývamýndaki karýþým yaðlý bir tavaya dökülür. Önce altý daha sonra da üstü güzelce kýzartýlýr.(Ýsteðe göre peynir veya þeker katýlabilir.)TATLILAR Burmalý TatlýsýMalzeme: Un, Tuz, Su, Sývý Yað, Tere Yaðý, Ezilmiþ Fýndýk. Un, tuz ve yað güzelce yoðrularak hamur haline getirilir. Hamurdan parçalar koparýlarak bu parçalar yufka haline gelinceye kadar oklava ile açýlýr. Açýlan yufkanýn üstüne tereyaðý sürülür ve kavrulmuþ ince öðütülmüþ fýndýk konur. Daha sonra yufka tekrar sýkýca oklavaya sarýlýr. Yufkanýn iki ucundan bastýrýlarak burulur. Ve oklavadan çýkarýlýr. Burmalar bir tepsiyi doldurana kadar bu iþleme devam edilir. Ardýndan tepsi fýrýna verilir. Piþen burmalarýn þerbeti sýcak olarak dökülür.Yufka Tatlýsý Malzeme: 4-5 Adet Kurumuþ Yufka, Þeker, Yað.Saçta piþirilmiþ ve kurutulmuþ yufkalar tepsiye güzelce dizilir. Yað ile karýþtýrýlan sýcak þerbet üzerine dökülür. Yufkalar kare halinde kesilerek servise sunulur.Un HelvasýMalzeme: Un, Þeker, Yað. Kavrularak yapýlýr daha sonra þekerli suyla yoðrulur. 

HALK HEKÝMLÝÐÝ

Arý sokmasý sonucu oluþan þiþmelere incir sütü ve yoðurt sürülür.Vücudun herhangi bir yerinde çýkan siðillerin ucu kesilerek, kesilen yere barut konur ve yakýlýr. Cuhar hastalarýna solucan suyu içirilir. Akrep ve yýlan sokmasýnda, yaraya incir sütü ve yoðurt sürülür. Yanýklara yoðurt sürülür.Baþ aðrýmasýna karþý, baþa közde ýsýtýlarak taflan yapraðý yapraðý sarýlýr. Kesik þeklindeki yaralara bandýk otunun suyu sýkýlýr, yapraðý sarýlýr. Kulak aðrýsýna karþý, ibrikte su kaynatýlarak suyun buharý kulaða tutulur. Cilt hastalýklarýnda ýsýrgan otunun suyu kullanýlýr. Baðýrsak hastalýklarýnda ýsýrgan otu çorbasý yapýlarak içilir. Mide yanmasý ve diðer mide hastalýklarý için; defne, incir, dut, kekik, nane, ýsýrgan tohumu, kaynatýlarak aç karna içilir.Erkeklikten kesilenler, gül aðacýný ortadan keserek arasýndan geçerler. Aðýz ve dilde çýkan yaralara yýlancýk adý verilir. Taze Kekik çiðnenir Tedavisi zamana býrakýlýr. 

 HALK ÝNANIÞLARI

 Kýþ kabaðý martýn dokuzunda ekilir.Yeni ayda tohum kazýlmaz Kýþ kabaðýnýn çok olmasý kýþýn uzun geçeceðini gösterir. Dereye taþ atýlýrsa yaðmur yaðar. Bebeklerin tükürmesi yaðmur yaðacaðýna iþarettir. Hela çukurunun kokmasý yaðmur yaðacaðýna iþarettir. Ay yeni iken toplanan elmalar çürür. Kýþ kabaðý sapý ateþte yakýlýrsa çok kara olur. Kuluçkaya yatan tavuðun altýna tek yumurta konur.Ocak baþýnda yalanan kedi ateþe bakarsa hava güneþli, tavana bakarsa hava yaðmurlu olacaktýr. Karýncalarýn çok görünmesi yaðmur yaðacaðýna iþarettir.Burun kaþýnmasý yaðmur yaðacaðýna iþarettir. Göz seðirmesi yaðmurun yaðacaðýna iþarettir. Solucanlarýn denize doðru sürünmesi yaðmur yaðacaðýna iþarettir. Kapý altýnda ve eþikte oturmak uðursuzluk sayýlýr. Eþikte oturan iftiraya uðrar. Eve yeni gelen gelin kapýdan deðil pencereden girer. Hýdrellez günü eve erkek sokulmaz. Hýdrellez günü evin içine su serpilir. Hýdrellez günü evde iþ yapýlmaz. Evin çevresinde köpek ulumasý ve baykuþ ötmesi uðursuzluktur. Yemek yenirken kaþýk elden düþerse aç birinin olduðuna inanýlýr.

 Horoz gibi öten tavuk kesilir. Erken öten horoz kesilir. Ýneðin sütü komþulardan gizli saðýlýr, saðýlan süt eve saklanarak getirilir.

 Yemeðin sonunda gelenlerin kaynanasý tarafýndan sevilmediðine inanýlýr. Karga baþýný sallayarak öterse o evden bir ölü çýkar. Kapýda tavuk öterse o evde biri hastalanýr. Soðan, sarýmsak kabuðu ateþe atýlmaz. Elbise bir kiþinin üzerinde dikiliyorsa aðza bir ip parçasý alýnýr. Baþa gelen bir kazanýn tekrarlanmamasý için kaza yerinde yumurta kýrýlýr. Çýkan diþ çatýya atýlýr. Gece öten guvalak(baykuþ)Bulgurugurut diye öterse doðacak çocuk kýz, divit diye öterse erkek olur.Rüyada görülen ölüden bir þey almak uðursuzluktur. Göz seðirmesi hayýrlýdýr. Kýþ kabaðý çok olanýn evinden ölü çýkar. Gece aynaya bakýlmaz. Ýki kiþinin arasýndan geçilmez. Gök kuþaðýnýn altýndan geçenler cinsiyet deðiþtirir. Ýþerken cin çarpmamasý için “Tu Bismillah” denir.Yemeði tuzlu yapan kadýnýn kocasýný çok sevdiðine inanýlýr. Tek rakamlar uðurludur.Torununun torununu gören cennete girer. Kýzlarýn çýktýðý þeftali aðaçlarý kurur. Salý günü iþ yapmak uðursuzluktur. Hýçkýrmak biri tarafýndan anýlmaya iþarettir. Hýçkýrýðýn geçmesi için isimler sayýlýr, doðru isim bulunduðunda hýçkýrýðýn kesileceðine inanýlýr.Ayna kýrýlmasý uðursuzluktur. Ýþe saðdan baþlanýr. Salý günü düðün yapýlmaz.  Kösenin yolundan gidilmez. Yolda tavþana rastlamak uðursuzluktur. Korkan kimseye su içirilir, ayaðýna basýlýr. Oðlu ölen acý bir bitki ekmez. Cinler ezan sesinden ve zemzem suyundan kaçarlar. Gök gürlediðinde þeytan insana sýðýnýr. Ýnsan bu durumdan kurtulmak için “Bismillah” demelidir. Geceleyin ýslýk çalmak þeytan çaðýrmaktýr. Geceleyin týrnak kesmek uðursuzluktur. Köpeðe tüküren kiþide çýban çýkar. Kabaða parmak uzatýlýrsa çürür.Kara renkli tüm hayvanlar uðursuzdur. Sevilmeyenlerin arkasýndan taþ atýlýr. Ýki kiþi birlikte su içmez, içerse biri irin biri kan içer. Cinlerin kurbaða þekline girdiðine inanýlýr. Cam kýrýlmasý uðurludur, kazalarý önler. Tavuk, horoz gibi öterse uðursuzluktur, hemen kesilir. Çeþme çevresine iþenmez. Aðaçtan aþaðýya iþenirse o aðaç kurur. Çay bardaðýndaki uzun çay çöpleri misafir geleceðine iþarettir. Tavandan aþaðýya sarkan örümcek, misafir geleceðine iþarettir. El içinin kaþýndýðýnda para geleceðine veya gideceðine inanýlýr. Alnýndaki saçlarý dik olanlar aksidir.Düztabanlar uðursuz sayýlýr. Elden ele sabun verilmez. Elden ele býçak, makas verilmez. Sað kulaðýn çýnlamasý iyi, sol kulaðýn çýnlamasý kötü habere iþarettir. Ezan okunurken köpek ulumasý uðursuzluktur.Geceleyin sakýz çiðnenmez.  

NAZAR ÝNANIÞLARI:

Evden dýþarý çýkarýlan bebeðin yüzüne nazardan korunmak amacýyla kömür karasý sürülür. Mavi ve yeþil gözlülerin nazarcý olduðuna inanýlýr. Nazar boncuðunun nazarlý bakýþlara kalkan olduðuna inanýlýr. Nazar yaptýðýna inanýlan kiþinin oturduðu yerden ot, ip, vb... þeyler koparýlarak bunlardan tütsü yapýlýr. Tütsü nazara uðrayan kiþiye koklatýlýr.Hayvanlarýn güzelliðini gören birinden, maþallah demesi beklenir. Memesi nazar olan ineðin iyileþmesi için bir çocuk ineðin ayaðýna iþetilir.   HALK TAKVÝMÝ Mart -------------------------MartAbul (Abrul)----------------NisanMayýs------------------------MayýsKiraz-------------------------HaziranOrak--------------------------TemmuzAðustos------------------Aðustos          
Ýstavrit ( Hacý)----------EylülDarý----------------------EkimÜzüm--------------------KasýmKarakýþ------------------AralýkZemheri (Kalenderi)---OcakGücük--------------------Þubat