Neden 1 Mayýs? Neden yasak meydanlar?

Ülkemizde 1.Mayýs iþçi bayramý olarak kutlanýyor, iþçiler çeþitli etkinliklerle sorunlarýný kamuoyuyla paylaþmak, büyük iþçi kurultaylarý oluþturma gayreti içinde oluyor.

Merkezi iktidar ve Valilikler ise iþçilerin bayramlarýný kurultay gibi geçirmeleri yerine piknik yaparak, halay çekerek, türkü söyleyerek geçirmeleri için gayret ve baský içine giririyor, iþçilerin sorunlarýný özgürce dile getirecekleri alanlarý yasaklayarak “Ancak benim istediðim yerde etkinlik yapabilirsiniz” baskýsý ile devletin gücünü, otoritesini iþçiler üzerinde çatýþma ortamýna dönüþtürerek, yasakçý, baskýcý tutumunu da güvenlik ve provoke gibi sudan sebepleri gerekçe gösterip meþrulaþtýrarak, “bizim iktidarýmýz iþçiye bir mayýsý resmi tatil yaptý” bizim iktidarýmýz özgürlükçüdür mesajý vermeye çalýþýyor.

Yasaklamalar anayasamýza aykýrýdýr, anayasamýzýn 34 maddesi “Herkes, önceden izin almadan, silahsýz ve saldýrýsýz toplantý ve gösteri yürüyüþü düzenleme hakkýna sahiptir ”Diyor. Ama her yýl iþçilere bir düdük yat, bir düdük kalk zihniyeti dayatýlýyor. 

Ülkemizde 12 Eylül 2010'da yapýlan referandum neticesinde demokratik haklarda yeterli olmasa da önemli geliþmeler saðlandý.

Referandumda kabul edilen düzenlemelerle, sendikal mücadele süreci ilk defa memurlara "toplu sözleþme" hakký verildi (emekliler dâhil), iþçilere yasak olan "siyasî amaçlý grev", "dayanýþma grevi" ve "genel grev" yasak olmaktan çýkarýldý, grev sýrasýnda ortaya çýkan zararlardan sendikalarýn sorumlu olmasý kaldýrýldý, ayný iþkolunda birden çok sendikaya üye olma imkâný getirildi, memurlar ve diðer kamu görevlilerine verilen uyarma ve kýnama cezalarý yargý denetimine açýldý.

            Fakat uygulamada bazý iþverenler yine eski Tas, eski hamam, Sendikalý olduklarý gerekçesiyle öncü diye tabir ettiðimiz çalýþanlarý iþten çýkartarak iþçilerin anayasal hakký olan sendikalý olmalarýný engellemeye devam etti.

        Bazý Belediyelerde de durum farklý olmadý, onlarda çalýþanlarýný þu veya bu þekilde tehdit ederek sendikalý olmalarýný engellemeye devam ediyor.

        Ýþ kolu resmi gazetede yayýnlanmýþ olan iþveren, iþyerinde çoðunlukta olan sendikanýn yetki istemesine iþ kolumuz da örgütlenemez diye ahlaksýz gerekçeyle itiraz etmesi üzerine örgütlü sendikanýn yetki alma aþamasý askýya alýnýyor, örgütlenen iþçilere baskýlar artarak devam ediyor. Yasalarýmýz iþverene yatýrým uygulamýyor.

        Yapýlan araþtýrmalarda sendikalarýn denetim mekanizmasý olduðu, kayýt dýþýný, vergi kaçaðýný önlediði, iþ kazalarýnýn önemli oranda önlendiðini net olarak görmekteyiz. Sendikal örgütlülük düzeyi bir ülkenin geliþmiþliðinin ve demokrasisinin göstergesi, sendika iþyerlerinin de kalite belgesidir. Devlet sendikal örgütlülüðün gerekliliðini iþverenlere yönelik seminerlerle anlatmalýdýr.

        CHP Genel Baþkaný Kemal Kýlýçdaroðlu, bir grup toplantýsýnda “sendikanýn olduðu iþyerinde iþ kazasý oranýnýn % 8 iken sendikanýn olmadýðý yerde iþ kazasý oranýnýn % 92 olduðunu iddia etti.”

        Katýlýrsýnýz katýlmazsýnýz ben bu iddiayý önemsiyorum çünkü ülkemiz iþçi ölümlerinde, Uluslararasý Çalýþma Örgütü (ILO) verilerine göre, El Salvador ve Cezayir’in ardýndan üçüncü sýrada. Türkiye’de her yýl ölen iþçi sayýsý bin kiþinin üzerinde.

        SGK tarafýndan açýklanan istatistiklere göre Türkiye’de 2011 yýlýnda 69.227 iþ kazasý ve 697 meslek hastalýðýnýn incelenmesi tamamlanmýþ, Ýþ kazalarý sonucunda 2.093 kiþi sürekli iþ göremez hale gelmiþ, 1.700 kiþi ise hayatýný kaybetmiþtir. Ýþ kazasý sonucunda ölenlerin 1.668’i erkek, 32’si kadýndýr. Meslek hastalýklarý nedeniyle 123 kiþi sürekli iþ göremez raporu almýþ, 10 kiþi hayatýný kaybetmiþtir. Toplamda iþ kazalarý ve meslek hastalýklarý nedeniyle 1.710 kiþi hayatýný kaybetmiþtir (SGK, 2011 Ýstatistikleri).

        Geliþmekte olan ve geliþmiþ ülkelerde iþ kazasý ölümlerini yýllar içinde azalmasý beklenir. Ancak Türkiye'de yýllar içinde iþ kazasý ölümlerinde artýþ görülmektedir.

        2013 yýlýnda iþ kazasý geçiren sigortalý sayýsý 191 bin 247 iken; iþ kazasý sonucu ölen sigortalý sayýsý ise 1356 oldu. 2014’ün ilk 9 ayýnda 1414 iþçi iþ kazalarýna baðlý olarak yaþamýný yitirdi. Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý verilerine göre Türkiye’de her gün 172 iþ kazasý meydana geliyor. Bu kazalar her gün ortalama 4 iþçinin hayatýna mal olurken, 6 iþçi ise sürekli iþ göremez hale geliyor.

        Bu ülkede birde “DENÝZ ÇALIÞANLARI VAR” Kimse, devlet, iktidar, muhalefet göz ardý etse de deniz çalýþanlarý var. Denizcilerin sorunlarý meydanlarda pek duyulmaz çünkü denizciler 12 ay vergi verdiði devletinin imkânlarýndan ancak senede bir ay yararlanýrlar, onlar hep denizdedir onlar hayatýný ortalama 150 metre alanda geçirir 151 ci metre onlar için ölümdür çünkü 150 ci metreden sonra deniz baþlar.

        Denizi plaj, þezlongu gemi zanneden Milletvekilleri, ceylan derisi koltuklarýnda Kedilerine yýpranma payý getirirken, demir yýðýný içersin de, deniz suyundan tatlý su içen, statik elektriðe maruz olan, ailesinden uzak, düðünü, cenazesi, hastalýðý olmayan, dünyanýn en zor þartlarý altýnda çalýþan Denizcilerin 2008 Ekim baþýnda yürürlüðe giren 5510 sayýlý yasa ile geçmiþ yýllarýn “yýpranma payý” uygulamasý ellerinden alýnmýþ oldu. 

        Denizcilerin çalýþma koþullarý 1954 yýlýndan bu yana iyileþtirilmedi.4857 sayýlý yasa da yapýlan düzenlemeler 854 sayýlý yasada yapýlmadý buna göre;4857 sayýlý yasada çalýþma süresi haftada 45 saat iken,854 sayýlý yasada çalýþma saati haftada 48 saat. 4857 sayýlý yasada fazla mesai ücret saat baþýna %50 iken, 854 sayýlý yasada fazla mesai ücret saat baþýna %25.

        En önemli eksik ise 854 sayýlý yasada bayan gemi adamlarý için hiçbir ibare olmamasý. Gemilerde bayan gemi adamlarýnýn çalýþma ortamlarýnýn, sosyal hayatýn akýþý ve yaþanabilir olmasý için her gemiye en az iki bayan çalýþma zorunluluðunun getirilmesi uzun süre gemi üzerinde kalan bayanlarýn hayatlarýný yaþanabilir duruma getirecektir.

        Evinden, ülkesinden uzaklarda sekiz on ay ailesinin yanýna gelemeyen gemi Adamlarýnýn çoðu çalýþtýklarý þirketlerden maaþlarýný üç beþ ay gecikmeli almaktalar, bazen hiç alamamaktadýrlar. Bu gemi adamlarýnýn gideceði bir yerde yok sendikadan baþka bu sektörde de sendikalý olmanýn önünde çok engeller var.

        Bir de Gemi adamlarýnýn yýpranma paylarýnýn tekrar geri verilmesi ve gemi adamlarýnýn 20 yýlda emekli olmalarýný düzenleyen yasanýn ivedilikle çýkarýlmasý var.

        Gemi adamlarýnýn özlük haklarý, sýnav sistemleri, yeterlilik yükseltmelerinin önündeki engellerin kaldýrýlmasý beklentilerimiz arasýndadýr.

        Görülen odur ki iktidar sahipleri kanun çýkartmakla kalmamalý, kanunlarýn uygulanmasýný denetim ve gözetimini sýkça yapmalýdýr.    Yükümlülüklerini, Gerekliliklerini yerine getirmeyen, personel maaþýný zamanýnda ödemeyen armatörün gemisini baðlamak yerine, gemisine “TMSF” Örneði el koyup geminin borçlarý ödene kadar yönetiminde kalmalýdýr.

        Devletin ÝSG müfettiþleri yaptýklarý denetimlerde eksik bulduklarý baþlýklarýn süresi içerisinde iþveren tarafýndan yerine getirilmemesi durumunda iþ yerini kapatmak yerine muhasebesinin baþýna geçip devlet tarafýndan eksiklerin giderilmesini saðlamasý iþçilerin maðduriyetini giderecek ÝSG yasasýna uygun güvenli bir ortam saðlayana kadar þirketin yönetiminde kalmalýdýr.

        Ülkemizde ÝSG Yasasý yürürlüðe girdi fakat gözetim ve denetimlerde sendikalý olmayan iþ yerlerinde aksaklýklarýn sürdüðünü görmekteyiz.

        Özetle: Ýktidar iþçisinden korkmamalýdýr, tüm sivil toplum kuruluþlarý, sendikalar, odalar, dernekler bulunduklarý ilin, ilçenin sembol olmuþ meydanlarýnda, gaz kapsülü, tazyikli su, polis baskýsý görmeden sorunlarýný özgürce dile getirmeleri engellenmemelidir. Ýktidarý ellerinde bulunduranlar bu saydýklarýmý baþarýrsa Türkiye ileri demokrasiyi benimsemiþ uygulamýþ olur.

        Ýktidar sahipleri þu veya bu þekilde bir bahanenin ardýna saklanmadan, olaylarý karþýlýklý konuþarak, taraflarý dinleyerek isteklerine uygun zemin hazýrlayarak yönetmesi, vatandaþýnýn anayasal hakkýný kullanmalarýný saðlamalýdýr.

        2023 hedefi olanlar demokrasiyi yaygýn ve herkesin yararlanacaðý biçimde uygulamalarýný ümit ediyorum, daha çok demokrasi, daha çok özgürlük, yaþanabilir bir Türkiye için, yaþasýn özgürlük, yaþasýn eþitlik, çerçevesiyle tüm iþçilerimizin iþçi bayramýný tebrik eder, amacýna uygun, iþçilerin sorunlarýnýn konuþulduðu, iþçi bayramý temennisiyle bayramýnýzý tebrik ederim.